Laden...

‘If emissions continue on current trends, the IPCC predicts 84 centimeters of sea rise by 2100, and as much as 5.4 meters by 2300’

Politico

Lees meer

The last 250 years of Amsterdam

  • EILAND

Oerol Terschelling

WINDSTILLEVEN is een voorstelling met in de hoofdrol een uitgestrekt landschap en héél veel wind. Een landschappelijke ervaring over weidsheid en geslotenheid, over vasthouden en loslaten.

Studie in Het Huis Utrecht

  • COLLECTIEF WALDEN LEEST COLLECTIEF WALDEN

“Wat kan ik leren van bonen of bonen van mij?”

Henry David Thoreau

Lees meer

~ een ~

  • liedvoorhetwassendewater

SZÉLCSENDÉLET achter de schermen

  • WINDSTILLEVEN

In 2020 ontwierpen vier designteams van de BME (Technische Universiteit Boedapest) een nieuwe set voor WINDSTILLEVEN. Ze kregen de opdracht om het decor lichter en compacter te maken. Daarnaast waren zij vrij om een camera obscura vorm te geven. In Tarján, een dorpje even boven Boedapest werkten zij in de zomer aan de uitvoering. In 2021 hernamen we de voorstelling in het Hongaars met een lokale cast op het schiereiland Népsziget.

bouw

  • EILAND

EILAND is een drijvende installatie van 12×8 meter binnen de golfbreker van de NDSM-werf. De installatie bevat een sauna, douche en dompelbad. Materiaal: pontons, betonplex en hout.

‘No Man is an Island.’

John Donne

Lees meer

Radix #1 – over woekeren en wortelen

  • RADIX

Oerol Terschelling

  • RESIDENTIE

Op Oerol 2015 gebruiken we de berk uit WALD (Oerol 2014) als brandstof voor het conceptualiseren van onze voorstelling op Oerol 2016. De installatie op het festivalhart bestaat uit een rollend paviljoen dat de boom steeds verder opeet. Zo maken we de potentiële energie uit de boom vrij.

proces

  • KAENTRE

Amsterdam vs Duizendknoop

  • RADIX

Oerol Festival

  • WALD

Een choreografie voor een ontwortelde berk, een mimer en 12 katrollen, over de geworteldheid van de mens vanuit filosofisch en biologisch perspectief.

Radix (song): Every step you take

  • RADIX

Portret

  • EILAND

Film: Thomas Dolman

Munitiedepot

  • HET VERBAND VAN ALLES MET ALLES

Kaart van het voormalig munitiedepot Nieuw Balingen en een van de mogelijke speellocaties van HET VERBAND VAN ALLES MET ALLES in Drenthe.

Oerol, Terschelling

  • HET VERBAND VAN ALLES MET ALLES

In HET VERBAND VAN ALLES MET ALLES proberen we de werkelijkheid terug te voeren tot één principe: warmte. Als mens zoeken we naar – en creëren we – warmte zolang we leven. Dat maakt ons prachtig én tragisch tegelijkertijd. HET VERBAND VAN ALLES MET ALLES is een ode aan de warmte in al haar verschijningsvormen én een pleidooi voor de mens als actieve schakel tussen oorzaak en gevolg. 

Met:

René van Bakel, Alexandra Broeder (eindregie), Juul Dekker (decorbouw), Hella Godee, Seline Gosling, Jente Hoogeveen, Matthijs IJgosse (spreker), Bernke Klein Zandvoort (tekst), Dominic Kraemer (zang), Thomas Lamers, Suzanna van Oers, Matthías Sigurõsson (muziek), Thijs van Vuure, Boaz van Doornik (kleding) en Freek van Zonsbeek.

Co-producenten: Over het IJ Festival en Land Art Contemporary. 

Mede mogelijk gemaakt door Amsterdams Fonds voor de Kunsten, Fonds Podiumkunsten en VSB Fonds, Provincie Drenthe, gemeente Noordenveld en gemeente Tynaarlo.

Foto’s: Moon Saris

~ vier ~

  • liedvoorhetwassendewater

Over het IJ Festival Amsterdam

  • WE BEGINNEN GEWOON

Een monument voor de brug die nooit komt, Over het IJ Festival ism Frascati Producties, 2017. 

Nu heeft de minister er een stokje voor gestoken: er komt toch geen brug over het IJ. Maar wij beginnen gewoon. Vanuit het festivalhart van het Over het IJ Festival op de NDSM-werf beginnen we met het bouwen van de brug. De constructie van steigermateriaal is 12 meter lang waarvan 4 meter vrij over het water hangen. 6 meter boven het wateroppervlak. Hiermee doen wij een uitnodiging voor het slaan van bruggen in het algemeen.

We nodigen publiek uit om in het diepe te springen. In de brug is een verkleedhokje, aan de reling van de trap hangen 150 handdoeken, in de brug zit een sauna en van de brug kan je springen. De trap van de brug is tegelijkertijd een tribune en we nodig minister Schultz, een schoonspringer, een architect, een klas kinderen en performers uit om de brug uit te proberen.

Foto’s: Moon Saris / Wouter van Elderen

Donderen, Drenthe

Op het voormalig munitiedepot in Donderen onderzoeken we hoe onze cv’s en warme maaltijden in verband staan met de Koude Oorlog, hedendaagse politieke spanningen en aardbevingen.

Foto’s: Thomas Dolman

bouw

  • EILAND

Grazende Zwaan Haarlemmermeer

  • WINDSTILLEVEN

Op een boerderij in de Haarlemmermeer onderzochten we hoe boeren omgaan met tijd en de seizoenen.

RADIX bonus

  • RADIX

EILAND op het IJ

  • EILAND

Over het IJ Festival 2021

Eiland. Overvaren. (Audio-installatie) Collectief Walden vaart je over naar een kunstmatig eiland, waar we je onderdompelen in vergezichten voor de stad Amsterdam. Waarschijnlijk zal onze stad in totaal zo’n 1.000 jaar bestaan. In 1275 werd Amsterdam voor het eerst genoemd in historische documenten. In 2275 geven we haar waarschijnlijk terug aan het water. Dat betekent dat we bijna het ‘laatste kwartier’ van Amsterdam ingaan. Hoe gaan we die laatste 250 jaar vormgeven? En wat gaan we daarna doen? Op EILAND leggen we moeilijke vragen voor, in stille afzondering. Kom overvaren, warm je net als Amsterdam op en dompel onder in het IJ.

EILAND. Over het Eind is het vrijzinnige contextprogramma van het festival, waarin ruimte is voor interviews, lezingen, voordrachten, muziek en meer. Met het publiek op de kade en gasten op het EILAND wordt er een brug geslagen tussen vandaag en de toekomst. Laat je elke dag verrassen door nieuwe ideeën, vergezichten en radicale pleidooien.

EILAND is mede mogelijk gemaakt door Over het IJ Festival, Fonds Podiumkunsten en Amsterdams Fonds voor de Kunst

Noorderpark Amsterdam

  • DE SALTO VAN DE NOORDERPARKBRUG

Speciaal voor de opening van de Noorderparkbrug hebben we een installatie gebouwd. In de ronddraaiende camera obscura wordt de nieuwe brug op zijn kop gezet om vervolgens op muziek een rondje te draaien met alles wat er op, aan of omheen staat. Noord wordt zuid, oost wordt west, boven wordt onder en links wordt rechts. Gelukkig komt de brug altijd op zijn X-benen terecht.

‘I can respect the planet, and care about the people with whom I share it, without believing that it will save me.’

Jonathan Franzen, The New Yorker

Lees meer

Inside Out Dorset / Activate, 2018

  • OLIE

Three of the Earth’s natural reservoirs are: oil, ice and mineral earth.

Two of our economy’s fuels are: oil and greed. 

A thought on what we have and what we hold.

Oil

Greed, once a sin. Monasteries, monks, prayer, the unseductive silence, the stony chill of churches without adjacent shopping streets. The simplicity of the evening bread. The simplicity of an unnamed cell that will be equally hospitable to the monk living in my room after me. A bed, a table. A crucifix above the door to remind me of the time I have left. – I am walking over the promenade. I am walking into a souvenir shop. I am walking out of a souvenir shop. Opening hours above the sliding doors remind me of the time I have left.

Soil

I do not possess my body. I do not possess my thoughts. I do not possess the duration of my life or its path. I do not possess my losses. I do not possess my happiness. I do not even possess the faculty of understanding why I am here or how I got here. I do not have anything in life. Yet I desire to have, I want to hold what’s dear and precious to me. To have more actually means: to have more to hold on to. To not have is to die a bit.

Ice

I do not possess my body. I do not possess my thoughts. I do not possess the duration of my life or its path. I do not possess my losses. I do not possess my happiness. I do not even possess the faculty of understanding why I am here or how I got here. I do not have anything in life. Yet I desire to have, I want to hold what’s dear and precious to me. To have more actually means: to have more to hold on to. To not have is to die a bit.

Warming Up Festival 2021

  • WARMTE

WARMTE als filosofische dinnershow. Tolhuistuin.

Foto’s: Nichon Glerum

Oerol (Terschelling), 2022

  • NAU

Als het landschap verandert en de toekomst op raakt, hoe willen we daar dan nu mee omgaan? Dansen we alles eruit en branden we de toekomst snel, maar vurig, op? Of stoppen we haar weg, zodat we haar zo lang mogelijk bij ons kunnen houden? Of… halen we haar uit haar schuilplaats en knalt zij tien dagen per jaar de wereld in als de zon op haar allerhoogst staat?

Er was een tijd dat de dorpen op de Wadden jaarlijks met zand overspoeld raakten. De eerste reactie was om de dorpen leeg te scheppen, ieder jaar opnieuw. Daarna werd bedacht om bomen te gaan planten, om zo het zand, het eiland, vast te zetten.

Delen van Terschelling zijn verdwenen onder het zand of werden weggespoeld van de kaart door bewegingen van het landschap. Collectief Walden gaat in gesprek met Terschellingers en onderzoekt hoe zij omgaan met het veranderlijke landschap. Met NAU 0000/1000 maakt het collectief een nulmeting: ze legt de vroegere beweging van het landschap vast en zingt deze – in de traditie van het doorgeven van kennis door middel van liedjes en liederen – de toekomst in.

Met deze nulmeting maakt Collectief Walden blauwdrukken van een veranderend landschap als een aanzet tot NAU, een nieuw ritueel voor de eeuwigheid. NAU is een jaarlijks terugkerende rite of passage. Geen coming of age, maar een coming of nature.

Met steun van: Fonds Podiumkunsten, Amsterdams Fonds voor de Kunst en VriendenLoterij Fonds

Liederen voor het wassende water

  • liedvoorhetwassendewater

Iedere dag opende het Over het IJ Festival (2022) met een gesprek tussen twee verschillende generaties Noorderlingen. Ze spraken over de toekomst. Die van zichzelf, en die van Amsterdam. Op basis van deze gesprekken werd er elke dag een nieuw lied gecomponeerd. 9 stuks in totaal, die samen de Liederen voor het wassende water vormen.

Zang: Annelinde Bruijs en Dominique Kraemer

Compositie: Annelinde Bruijs

Frascati Amsterdam

  • STILTE

In het kader van Frascati Issues, De (on)vertelde stad, hebben we onderzoek gedaan naar stilte in de stad in samenwerking met Dienst Onderzoek, Informatie en Statistiek van de Gemeente Amsterdam. We hebben 497 respondenten gevraagd naar hun visie op stilte.

RADIX (bonus)

  • RADIX

Noorderpark Amsterdam

  • DE SALTO VAN DE NOORDERPARKBRUG

Speciaal voor de opening van de Noorderparkbrug hebben we een installatie gebouwd. In de ronddraaiende camera obscura wordt de nieuwe brug op zijn kop gezet om vervolgens op muziek een rondje te draaien met alles wat er op, aan of omheen staat. Noord wordt zuid, oost wordt west, boven wordt onder en links wordt rechts. Gelukkig komt de brug altijd op zijn X-benen terecht.

Oerol Terschelling

  • RESIDENTIE

Op Oerol 2015 gebruiken we de berk uit WALD (Oerol 2014) als brandstof voor het conceptualiseren van onze voorstelling op Oerol 2016. De installatie op het festivalhart bestaat uit een rollend paviljoen dat de boom steeds verder opeet. Zo maken we de potentiële energie uit de boom vrij.

Drei Lieder für die Autobahn

  • WARMTE

Drei Lieder für die Autobahn is a performance in a heated installation. Especially for Flachau, Collectief Walden has developed a song cycle of nostalgia, hospitality, and warmth in the village since the arrival of the Autobahn. For the libretto, residents that are older than the A10 were interviewed, who know the village from before and after the arrival of the Autobahn.

God of Heat Loss – Ever since humanity lost most of its body hair, we are constantly looking for warmth. In clothes. In houses. In wood fire and central heating systems. We have now become so good at generating heat that we use a hundred times as much energy as the first humans. The earth is at our feet. Collectief Walden creates the altar for a new cult in which heat is continuously generated and released into the atmosphere. A ritual invoking the God of heat loss, who must liberate us from redundancy.

Video: Anna Vasof

Drei Lieder für die Autobahn

  • WARMTE

Drei Lieder für die Autobahn is a performance in a heated installation. Especially for Flachau, Collectief Walden has developed a song cycle of nostalgia, hospitality, and warmth in the village since the arrival of the Autobahn. For the libretto, residents that are older than the A10 were interviewed, who know the village from before and after the arrival of the Autobahn.

God of Heat Loss – Ever since humanity lost most of its body hair, we are constantly looking for warmth. In clothes. In houses. In wood fire and central heating systems. We have now become so good at generating heat that we use a hundred times as much energy as the first humans. The earth is at our feet. Collectief Walden creates the altar for a new cult in which heat is continuously generated and released into the atmosphere. A ritual invoking the God of heat loss, who must liberate us from redundancy.

photo’s: Anna Vasof

SZÉLCSENDÉLET

  • WINDSTILLEVEN

WINDSTILLEVEN of SZÉLCSENDÉLET in het Hongaars. Voor PLACCC Festival 2021 hernamen (en hermaakten) wij in Boedapest de voorstelling die in 2016 en 2017 op Oerol te zien was. Met een lokale cast en een set ontworpen door architectuurstudenten van de Technische Universiteit Boedapest onderzochten wij de betekenis van tijd in het landschap langs de Donau.

“Amsterdam opent de aanval op de Japanse duizendknoop”

het Parool 17/05/2019

Lees meer

Doel België

  • IJS

Het ijs van de installatie IJS is koelwater van deze Belgische kerncentrale.

Oorzaken Festival

  • RADIX

Audiotour voor Oorzaken Festival door het centrum van Amsterdam op zoek naar de Japanse Duizendknoop in het wild.

Over het IJ Festival, Amsterdam

  • HET VERBAND VAN ALLES MET ALLES

In 2018 speelt HET VERBAND VAN ALLES MET ALLES in de scheepsbouwloods op de NDSM-werf tijdens Over het IJ Festival. We onderzoeken hoe de kolencentrale in Amsterdam-West in verband staat met bananen, champagneflessen en de bloei van Amsterdam-Noord.

Foto’s: Moon Saris

Oorzaken Festival

  • RADIX

Audiotour voor Oorzaken Festival door het centrum van Amsterdam op zoek naar de Japanse Duizendknoop in het wild.

WARMTE op Ferrotopia

  • WARMTE

WARMTE werd ontwikkeld op de NDSM-werf in Amsterdam Noord op het Ferrotopia terrein van Atelier van Lieshout. De kachel brandde enkele maanden voor diverse evenementen. Collectief Walden verzorgde drie diensten, onder andere tijdens Museumn8 en ADE. Predikers: Joost Oomen (dichter), Fenna Fiction (muzikant), Geert Jan van Oldenborgh (klimaatonderzoeker), Ed Bahonie (muzikant) e.a.

Foto’s: Cassander Eeftinck Schattenkerk

Over het IJ festival Amsterdam

  • WINDSTILLEVEN

Op over het IJ festival onderzoeken we het verstrijken van de tijd in het landschap van de oude scheepswerf. Hoe veranderde het verdwijnen van de getijden het leven in Amsterdam?

Foto’s: Moon Saris

Beyond the Black Box Festival

  • EEN ECOLOGIE

Er zijn geen buitenstaanders in tijden van klimaatcrisis. 

We geven vanuit ons ecologische denken over kunst vorm aan de gemeenschappelijke ruimtes van Beyond the Black Box. Hier ondervind je de verandering van het klimaat aan den lijve. Stap in de hitte van onze sauna en koel daarna af met 100 kilo ijs op schoot. 

Er zijn vier verschillende installaties en interventies te ervaren uit onze ENERGIE-reeks: ENERGIE no. 1 OLIE, ENERGIE no. 2 IJS, ENERGIE no. 4 WARMTE en ENERGIE no. 5 HITTE. Daarnaast zijn wij de hele festivalperiode aan het werk in de Brakke Grond.

Foto’s: Nick Chesnaye en Maarten Nauw

Campagnebeeld

  • WINDSTILLEVEN

Campagnebeeld

  • WARMTE

Bijbels Museum Amsterdam

  • OLIE

GEDENK TE OVERSTROMEN | MONUMENT IN AANBOUW

  • GEDENK TE OVERSTROMEN

Dit jaar werden in verschillende Europese rivieren hongerstenen zichtbaar met teksten als ‘Wenn du mich seehst, dann weine’. De stenen werden honderden jaren geleden door mensen neergelegd in rivierbeddingen tijdens extreme droogte in de hoop dat toekomstige generaties ze nooit zouden hoeven zien.

Amsterdam kampt met een tegenovergesteld probleem. Onze stad is eindig. Als we de waterpeilvoorspellingen erop nakijken, staat Amsterdam binnen 250 jaar onder water. Geïnspireerd op de waarschuwing van hongerstenen gedenkt Collectief Walden te overstromen. De maximale potentiële zeespiegelstijging, als al het landijs op onze planeet smelt, is 70 meter. In de Tolhuistuin bouwt Collectief Walden aan een gedenkteken dat meeverandert met het stijgende waterpeil. Hoe herdenken we een ramp die ons nog te wachten staat? En welke invloed heeft dit op de keuzes die we vandaag maken?

Tijdens We Are Warming Up Festival (26 t/m 30 oktober 2022) startte Collectief Walden Fase 0 van de bouw met het neerzetten van een bouwbord. Medio 2023 zal Fase 1 van het werk opgeleverd worden.

Samenwerkingspartners: Tolhuistuin, Over het IJ Festival. Mede mogelijk gemaakt door: Fonds Podiumkunsten en Amsterdam Fonds voor de Kunsten

Kunstroute Tolhuistuin

26 t/m 1 juli 2024
Tolhuistuin

~ twee ~

  • liedvoorhetwassendewater

Beyond The Black Box Festival

  • WARMTE

WARMTE als interventie in de publieke ruimte. Brakke Grond.

Foto’s: Nick Chesnaye en Maarten Nauw

~ drie ~

  • liedvoorhetwassendewater

‘Na meer dan een jaar gedwongen stilzitten wil Collectief Walden het publiek in beweging brengen voor de verre toekomst.’

Het Parool

Lees meer

Verwonderd duin

  • IN LIJN

Op Verwonderd Duin 2015 brengen we een grauwe abeel die met de zomerstorm is omgewaaid in één rechte lijn van zijn groeiplek naar het Wed. Deze voorstelling is speciaal gemaakt voor deze locatie: Nationaal Park Zuid-Kennemerland.

Foto’s: Karen Winnubst

Brakke Grond Amsterdam

  • EN DAAR DAN WEER DE MOEDER VAN

Theater Na de Dam benadert elk jaar theatermakers met de vraag of zij speciaal voor 4 mei een nieuwe voorstelling willen maken die betrekking heeft op de Tweede Wereldoorlog. In dat kader maakten wij in samenwerking met De Brakke Grond: EN DAAR DAN WEER DE MOEDER VAN.

Als we op 4 mei de Tweede Wereldoorlog herdenken, herdenken we een verleden dat veel van ons niet fysiek hebben meegemaakt. Maar wat als onze lijven zich een verleden herinneren, waar wij niet zelf bij waren? Collectief Walden buigt zich over de jonge biologische discipline ‘epigenetica’, de studie naar hoe omgevingsfactoren onze genen aan- en uitzetten en hoe we dat doorgeven aan de volgende generaties. We doen onderzoek naar de vraag hoe de oorlog die onze oma’s meemaakten letterlijk geschreven staat in onze genen. En daar dan weer de moeder van is een theatrale installatie over hoe de ervaringen van oma Jo (Willemstad, 1918), Annie (Venlo, 1919), Toos (Gemert, 1921), Marianne (Krefeld, 1931) en Marijtje (Enkhuizen, 1932) voortleven in ons, in Amsterdam, in 2017. 

Foto’s: Mirte Slaats

~ ouverture ~

  • liedvoorhetwassendewater

Teaser

  • EILAND

film: Thomas Dolman

Wintervuur Festival

  • HET VERBAND VAN ALLES MET ALLES

In een voormalig slachthuis in Antwerpen traceren we de reis van onze eiwitten: van sojavelden in Brazilië via Parmaham naar Zuid-Koreaanse marktkramen.

Oerol Terschelling

  • RESIDENTIE

Op Oerol 2015 gebruiken we de berk uit WALD (Oerol 2014) als brandstof voor het conceptualiseren van onze voorstelling op Oerol 2016. De installatie op het festivalhart bestaat uit een rollend paviljoen dat de boom steeds verder opeet. Zo maken we de potentiële energie uit de boom vrij.

proces

  • IN LIJN

Zone2Source

  • RADIX

‘Wild’ spotten en een goed gesprek met Japanse duizendknoopthee.

Foto’s: Thomas Dolman

RADIX (proces)

  • RADIX

Een zeer invasieve vensterexpositie. Materiaal: hout, brons, plexiglas, japanse duizendknoop, reuze berenklauw, waterwaaier

Soundtrack EILAND

  • EILAND

“The notion that someday nature could swallow whole something so colossal and concrete as a modern city doesn’t slide easily into our imaginations.”

The World Without Us

Lees meer

WARMTE

  • WARMTE

Al sinds de mens het grootste deel van haar lichaamshaar verloor, zoeken we naar warmte, op honderden manieren, als oplossing voor onze kou.

We zoeken haar als we vanavond thuiskomen en de thermostaat van onze CV omhoog draaien. We zoeken haar als we ons aankleden in de ochtend, of juist uitkleden onder het dons van de nacht. We zoeken haar onder de douche. In de huid van een ander. In het eten dat met zweet wordt verbouwd, met vuur wordt bereid en met honger wordt verbrand.

We zoeken haar in fabrieken en in centrales. Waar de hitte van smeulende kolen en splijtende kernen, wordt opgedreven en tot energie verheven. Die er weer voor zorgt dat onze woningen en universiteiten, onze vliegvelden, concertzalen en ziekenhuizen, helder wit verlicht, als fonkelende sterren afsteken tegen het blauwzwarte gelaat van de nacht.

Maar wat als de oplossing, het nieuwe probleem wordt? Wat als de warmte die we zo begeren, broeiend, verstikkend wordt?

Warmte is een interdisciplinair locatie kunstwerk in de publieke ruimte.

i.s.m. Stichting NDSM en Over het IJ Festival. Mogelijk gemaakt door het Amsterdams Fonds voor de Kunst en Prins Bernhard Cultuurfonds. WARMTE werd ontwikkeld binnen het project Ferrotopia van Atelier van Lieshout.

schets

  • EILAND

Mantingerzand

  • WINDSTILLEVEN

In samenwerking met Natuurmonumenten en Land Art Contemporary liepen onze bezoekers door de jeneverbes struwelen. We onderzochten de plek naar aanleiding van een eeuwenoud karrenspoor.

Het Huis Utrecht

  • REACTIE

Op uitnodiging van Het Huis Utrecht hebben we in het kader van Club Eclectique het huis een dag lang overgenomen. Binnen de reeks ENERGIE doen we hier onderzoek naar de oorzaak-gevolgrelaties tussen natuurverschijnselen en ingrepen van de mens. Tijdens de avond namen wij het publiek mee op ontdekkingstocht door Het Huis.

We hebben zes kunstenaars, Zarah Bracht (regisseur), Sam Bachy & Rhian Morris (beeldend kunstenaars), Juul Dekker (scenograaf), Jan van den Berg (lecture performer) en Ed Bahonie (muzikant), uitgenodigd om hun visie te geven op transities binnen het energielandschap. Ze kregen allemaal een begin- en eindtoestand mee, bijvoorbeeld KANTELING en SMELTEND IJS. De eindtoestand van de ene maker was het begin van de ander. Zo ontstond er een kettingreactie, waarbij we door het hele Huis van plek naar plek en van muziek naar beeldend kunstwerk naar choreografie naar lecture performance gingen.

Foto’s: Moon Saris

“Radically opposing the idea of the art-work as a self-contained object, their [Smithson and Eliasson] works aim at making viewers aware of their reciprocal relationship with their surroundings.”

Engaging Environments - Anja Novak

Lees meer

HOOFDSTUK 1: WANNEER IS ENERGIE ONTSTAAN? 

  • HET VERBAND VAN ALLES MET ALLES

Door: Bernke Klein Zandvoort

Ik zal beginnen bij het begin. En dan bedoel ik ook echt het aller-beginste-begin. Naar dat ontzettend kleine, gloeiend hete beginpunt waaruit alles is ontstaan. U, ik en alle energie die er bestaat. 

De dag zonder gister, las ik ergens. Stel je voor: ik kijk over mijn schouder terug de tijd in. Een fast back-ward waarmee alles wat nu is, naar links valt terug te lezen tot een beginpunt. Het oeratoom, en in dat oeratoom zat alle energie, alles wat er nu is en ooit zal zijn, met een oneindige dichtheid samengebald. 

Als ik me daar een voorstelling van moet maken, zie ik een superdichte, hete massa, als een bol klei waar in plaats van de klei netjes terug te stoppen in de verschillende potjes, alle kleikleuren met elkaar vermengd zitten, zo stel ik het me voor. Of nee, wacht, nog beter: ik zie een afgesloten kamer waarbij de kier onder de deur met een gerolde handdoek is dichtgemaakt. Kasten, stoelen, schemerlampen en de bank staan op elkaar gestapeld, en alle tussenruimtes zijn met dekens gevuld. Daartussen zit ik zelf ook opgevouwen, zoals je dat kan, je lichaam tot een koffer inklappen. Knikkers vullen alle kleine restruimten en in plaats van lucht vullen knikkers dus ook mijn neus- en oorgaten, en tussen mijn vingers werden ordners en stapels papier geschoven en vooruit ook een telefoon, maar dan zonder bereik. En bij dit alles, werkt de verwarming van de kamer mee om de temperatuur tot immense hitte op te drijven. 

Dat zou op een gegeven moment onhoudbaar zijn. 

En dus kon het niet anders dan uit elkaar knallen. 

Toen dat oeratoom uiteindelijk onder hoge druk en vooral heel veel hitte uit elkaar knalde, werd het materiaal in alle richtingen verstrooid. Al die schemerlampen en kasten en stoelen. Ruimte en tijd begonnen te ontstaan, want een explosie schept ruimte en scheppen kost tijd, alsof er een stopwatch begon te lopen en iemand heel langzaam z’n armen opende, na de Big Bang. 

Ondertussen blijven die armen openen. Ook nu nog, terwijl ik dit vertel. Het heelal blijft uitdijen en koelt ondertussen af. Want toen de deur van de kamer openging, bleek er een heel huis om de hitte over te verdelen. 

Het kan trouwens nooit een knal zijn geweest, die oerknal, hoorde ik laatst iemand zeggen, er was immers nog geen lucht om in trilling te brengen. Het was niets onmiddelijks, niet korts, alleen maar ruis, een langgerekt ‘sjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjjj’ (eventueel lont) is wat er heeft geklonken, een soort sissen in een te hete pan of een leeglopende ballon. Als je het zo bekijkt is alles dus met een soort van laatste ademhaling begonnen.

Over wortelen en woekeren

  • RADIX

In de jaren ‘50 van de 18e eeuw ondernam de Zweedse bioloog Carl Linnaeus de krachttoer om alle soorten van Europa in kaart te brengen. Zijn Species plantarum en Systema naturae gelden nog altijd als basis voor de manier waarop wij planten en dieren classificeren. 

Planten en dieren die hier op het min of meer toevallige moment dat Linnaeus zijn taxonomie maakte gevestigd waren, worden beschouwd als inheemse soorten.Wat zich daarna hier vestigde (door toedoen van de mens) wordt een ‘exoot’ genoemd. Soorten die zich vervolgens heel snel verspreiden en een negatieve invloed op de biodiversiteit uitoefenen, worden ‘invasief’ genoemd. Vanwege Linnaeus heet de Japanse duizendknoop eigenlijk Fallopia japonica, de Reuzenberenklauw Heracleum mantegazzianum en de Waterwaaier Cabomba caroliniana

Volgens de Europese regelgeving mogen invasieve exoten radicaal uitgeroeid worden. De gemeente Amsterdam trekt bijvoorbeeld 8 miljoen euro uit om van de Japanse duizendknoop af te komen. Maar bijna 200 jaar geleden werd die door botanisten van de Hortus in Leiden in de 19e eeuw juist met zorg geïmporteerd en gekweekt. Hij werd verspreid als geliefde sierplant voor in hofjes en naast gazonnen. Vanuit Nederland heeft de Japanse duizendknoop heel Europa bereikt en inmiddels is hij bijna niet meer te stoppen. Zijn kruipende wortelstokken, of rhizomen, zijn oersterk en kunnen een eindje verderop weer een hele nieuwe plant doen ontspruiten. Het woekerende wortelnetwerk is in staat om grote schade aan te richten aan funderingen, rioleringen en wegdek. 

De Reuzenberenklauw komt uit de Kaukasus en aanraking van het blad kan leiden tot serieuze brandwonden. De Waterwaaier komt oorspronkelijk uit Amerika en verstopt met zijn explosieve groei regelmatig waterwegen. Dat leidt tot stremmingen en dure motorschade bij boten. Deze drie plantensoorten zijn samen met vele anderen nu aangeduid als ongewenste soorten en hebben een officieel exotenpaspoort in het Nederlands Soortenregister.

Een ode aan de symptoombestrijding

Collectief Walden is gefascineerd door het fenomeen van invasieve exoten. De terminologie op zich roept al vragen op over wat wij als ‘natuurlijk’ beschouwen. Zolang soorten ons bekoren en niet schaden, mogen zij deel uitmaken van onze natuurlijke omgeving. Het is ironisch dat invasieve exoten veelal door bewust toedoen van de mens worden geïntroduceerd. 

Met RADIX toont Collectief Walden dat onze omgang met invasieve exoten eigenlijk tekenend is voor ons handelen als soort, de mens, op de planeet. We willen wel de lusten, maar niet de lasten van onze expansieve ambities. We willen de natuur naar hartelust exploiteren, maar niet blootgesteld worden aan de virussen die daarbij overspringen. We willen globaal vrij verkeer, maar alleen van dat wat ons bekoort. En een soort die we eerst koesterden, kunnen we plotseling ontmaskeren als schadelijk: dan valt hij uit de gratie.

Oerol Terschelling en Kröller-Müller Museum Otterlo.

  • KAENTRE

Een voorstelling over kantelpunten in ecosystemen en over kantelpunten in het menselijk denken. In samenwerking met Oerol en de Waddenacademie.

Eindregie: Wouter van Elderen

“De warme vloeistof vermengd met de kruimeltjes had nog niet mijn gehemelte aangeraakt of ik werd bevangen door een rilling en ik stopte, vol aandacht voor het buitengewone wat mij overkwam.”

Marcel Proust

Lees meer

Over het IJ Festival 2021

  • EILAND

foto’s: Moon Saris

RADIX (bonus)

  • RADIX

digitale schets

  • EILAND

De Warande Turnhout

  • WALD

Een choreografie voor een ontwortelde berk, een mimer en 12 katrollen, over de geworteldheid van de mens vanuit filosofisch en biologisch perspectief. Performance WALD tijdens locatieproject Borderline 2014 in samenwerking met De Warande Turnhout, De NWE Vorst Tilburg en Nick Steur.

Beeld: Mirte Slaats

‘The grand necessity, then, for our bodies, is to keep warm, to keep the vital heat in us.’

Henry David Thoreau

Lees meer

Tolhuistuin Amsterdam

  • WALD

Voor festival De Tuinmus in de Tolhuistuin (Amsterdam), georganiseerd door de Mus, speelden we een voor de locatie op maat gemaakte versie van WALD.

Er woekert een probleem in onze bodem

  • RADIX

497 respondenten op een lijn van noord naar zuid

  • STILTE

Stilte is voor geluid,

wat spaties zijn voor woorden.

Het wit dat het zwart leesbaar maakt.

Geluid verjaagt de stilte niet.

De stilte draagt het geluid,

en verdwijnt zelf nooit.

Hoogstens naar de achtergrond,

waar zij altijd te vinden is.

Voor wie goed luistert.

Pass the Heat

  • HET VERBAND VAN ALLES MET ALLES

Proces

  • IN LIJN

Wintervuur Festival, Antwerpen

  • HET VERBAND VAN ALLES MET ALLES

In een voormalig slachthuis in Antwerpen traceren we de reis van onze eiwitten: van sojavelden in Brazilië via Parmaham naar Zuid-Koreaanse marktkramen.

GEDENK TE OVERSTROMEN: FUNDAMENT

  • GEDENK TE OVERSTROMEN

GRATIS AUDIOTOUR

(Dit project stond op Over het IJ Festival en is nu vrij te bezoeken bij Tolhuistuin. Neem je telefoon en -eventueel- oortjes of koptelefoon mee.)

Beste burgemeester, we willen een vergunning aanvragen voor een nieuw monument in de stad Amsterdam. Een tijdelijke vergunning, dat wel. Voor 250 jaar. Dat klinkt misschien lang, maar in het leven van een steen stelt het weinig voor. 

Ter voorgedachtenis aan de overstroming van Amsterdam (uiterlijk 2275) bouwt Collectief Walden aan een monument: gedenk te overstromen. Met de pitch van hun plan gaan ze niet naar het stadhuis, maar op het voormalig terrein van Shell nodigen ze wethouders, stadscuratoren, bewoners van Amsterdam-Noord en jou uit om naar de eerste stenen van hun fundament te komen luisteren. Met muziek, poëzie en tierelantijntjes onderzoeken zij de grond waarop zij gaan bouwen. Een geschiedkundige audiotour voor futuristen.

Partners: Tolhuistuin, Over het IJ Festival

Mede mogelijk gemaakt door: Amsterdams Fonds voor de Kunst, Fonds Podiumkunsten, Stimuleringsfonds

Over het IJ Festival

14 t/m 5 november 2023
Tolhuistuin (Tolhuisweg 2, Amsterdam)

dit organisme is ten minste houdbaar tot [gepasseerd]

  • RADIX

Door: Babeth Fonchie Fotchind

het leven is geen speelplaats, waar je experimenteert 

met wat in het luchtledige zogenaamd 

geen plek mag hebben. wie bepaalt wat waar 

mag bestaan, wanneer iets is afgedaan.

de emaille koekenpan met beschadigde binnenkant,

een lepelsteel ligt verward in de wasbak 

bedenkt of hij zichzelf nog importantie kan geven 

als deurstopper. de scharnieren piepen, doen dat al

geruime tijd.

je steekt een sigaret op en breekt de dag doormidden,

op straat vinden kinderen een lieveheersbeestje 

met gebroken vleugel. het leven is geen speelplaats, toch 

wissel je geheimen uit alsof het flippo’s zijn. hoe duisterder 

het verhaal, hoe groter de waarde van het rondje. 

wat is existentie dan wel, 

wroeten in geconcentreerde aarde, verpotten op 

het tijdstip dat jou uitkomt. de gastarbeiders 

dachten dat hun familie

nakomen mocht, het is al veertig keer 

november geweest en pas nu zijn ze samen 

met hun kinderen 

die met jouw kinderen willen zijn. dit

zijn de zaken waar jij je zorgen aan wijdt 

terwijl je met je benen languit in je plezierboot

door de grachten vaart, zelfs wanneer de vloeibaar

geworden uitwerpselen van je stadsgenoten 

je vertellen dat ze je beu zijn 

ben je verontwaardigd over hoe in de lucht, 

in het troebele water en in de 

groeven van je herenhuis de gevolgen van exotisme

en luiheid zichtbaar zijn. de zon schaamt zich 

voor jouw handen die mouwen

nooit voorbij gaan. werkers komen in vele vormen, 

maar niet in de jouwe. het leven is geen sudoku

op een scherm, alles kun je wissen

doen alsof je nooit fouten maakt. het is ook 

geen klimrek met rubberen mat

om zacht op te vallen.

misschien ben jij degene 

die niet buiten zou mogen spelen.